पीव्हीसी लेदर (पॉलीव्हिनायल क्लोराईड कृत्रिम लेदर) हे पॉलीव्हिनायल क्लोराईड (पीव्हीसी) रेझिनपासून बनवलेले लेदरसारखे पदार्थ आहे, ज्यामध्ये प्लास्टिसायझर्स आणि स्टेबिलायझर्स सारख्या कार्यात्मक अॅडिटीव्ह्जचा समावेश कोटिंग, कॅलेंडरिंग किंवा लॅमिनेशनद्वारे केला जातो. त्याची व्याख्या, विषारीपणा आणि उत्पादन प्रक्रियेचे विस्तृत विश्लेषण खालीलप्रमाणे आहे:
I. पीव्हीसी लेदरची व्याख्या आणि रचना
१. मूलभूत रचना
बेस लेयर: सामान्यतः विणलेले किंवा विणलेले कापड, जे यांत्रिक आधार प्रदान करते.
इंटरमीडिएट थर: प्लास्टिसायझर्स आणि फोमिंग एजंट्स असलेले फोम केलेले पीव्हीसी थर, जे लवचिकता आणि मऊपणा देते.
पृष्ठभागाचा थर: एक पीव्हीसी रेझिन कोटिंग, ज्यावर चामड्यासारखी पोत तयार करण्यासाठी एम्बॉस केले जाऊ शकते आणि त्यात घर्षण-प्रतिरोधक आणि अँटी-फाउलिंग ट्रीटमेंट देखील असू शकतात.
काही उत्पादनांमध्ये सुधारित कामगिरीसाठी पॉलीयुरेथेन (PU) चिकट थर किंवा पारदर्शक पोशाख-प्रतिरोधक टॉपकोट देखील समाविष्ट असतो.
२. मुख्य वैशिष्ट्ये
भौतिक गुणधर्म: जलविघटन प्रतिरोध, घर्षण प्रतिरोध (३०,००० ते १००,००० वेळा लवचिकता), आणि ज्वालारोधकता (B1 ग्रेड).
कार्यात्मक मर्यादा: कमी श्वास घेण्याची क्षमता (PU लेदरपेक्षा कमी), कमी तापमानात कडक होण्याची शक्यता आणि दीर्घकालीन वापराने प्लास्टिसायझर सोडण्याची शक्यता.
२. पीव्हीसी लेदरच्या विषारीपणाचा वाद आणि सुरक्षा मानके
विषारीपणाचे संभाव्य स्रोत
१. हानिकारक पदार्थ
प्लास्टिसायझर्स (प्लास्टिसायझर्स): पारंपारिक फॅथलेट्स (जसे की डीओपी) बाहेर पडू शकतात आणि अंतःस्रावी प्रणालीमध्ये व्यत्यय आणू शकतात, विशेषतः जेव्हा ते तेल किंवा उच्च तापमानाच्या वातावरणाच्या संपर्कात येते.
जड धातूंचे स्टेबिलायझर्स: शिसे आणि कॅडमियम असलेले स्टेबिलायझर्स मानवी शरीरात स्थलांतरित होऊ शकतात आणि दीर्घकाळ साठवल्याने मूत्रपिंड आणि मज्जासंस्थेचे नुकसान होऊ शकते.
व्हाइनिल क्लोराइड मोनोमर (VCM): उत्पादनात उरलेला VCM हा एक मजबूत कर्करोग निर्माण करणारा घटक आहे.
२. पर्यावरणीय आणि कचरा जोखीम
जाळण्याच्या प्रक्रियेत डायऑक्सिन्स आणि इतर अत्यंत विषारी पदार्थ सोडले जातात; कचरा टाकल्यानंतर जड धातू माती आणि पाण्याच्या स्रोतांमध्ये झिरपतात.
पुनर्वापर करणे कठीण आहे आणि त्यापैकी बहुतेक सतत प्रदूषक बनतात.
सुरक्षा मानके आणि संरक्षणात्मक उपाय
चीनचे अनिवार्य मानक GB 21550-2008 घातक पदार्थांच्या सामग्रीवर कठोरपणे मर्यादा घालते:
व्हाइनिल क्लोराइड मोनोमर: ≤5 मिग्रॅ/किलो
विद्राव्य शिसे: ≤90 मिग्रॅ/किलो | विद्राव्य कॅडमियम: ≤75 मिग्रॅ/किलो
इतर अस्थिर घटक: ≤२० ग्रॅम/चौचौरस मीटर
या मानकांची पूर्तता करणारे पीव्हीसी लेदर (जसे की शिसे आणि कॅडमियम-मुक्त फॉर्म्युलेशन, किंवा डीओपीऐवजी एपॉक्सिडाइज्ड सोयाबीन तेल वापरणे) कमी विषारीपणाचा धोका असतो. तथापि, त्याची पर्यावरणीय कामगिरी अजूनही पीयू लेदर आणि टीपीयू सारख्या पर्यायी सामग्रीपेक्षा निकृष्ट आहे.
खरेदीची शिफारस: पर्यावरणीय प्रमाणपत्रे (जसे की FloorScore आणि GREENGUARD) पहा आणि उच्च-तापमानाचा वापर (>60°C) आणि तेलकट पदार्थांशी संपर्क टाळा.
III. पीव्हीसी लेदर उत्पादन प्रक्रिया
मुख्य प्रक्रिया
१. कच्च्या मालाची तयारी
पृष्ठभागाच्या थराची स्लरी: पीव्हीसी रेझिन + प्लास्टिसायझर (जसे की डीओपी) + स्टॅबिलायझर (शिसे-मुक्त फॉर्म्युलेशन) + रंगद्रव्य.
फोमिंग लेयर स्लरी: ब्लोइंग एजंट (जसे की अॅझोडीकार्बोनमाइड) आणि सुधारित फिलर (जसे की हवामान प्रतिकार सुधारण्यासाठी अॅटापुलगाइट) घाला.
२. साचा तयार करण्याची प्रक्रिया
कोटिंग पद्धत (मुख्य प्रवाह प्रक्रिया):
रिलीज पेपरवर पृष्ठभागावर स्लरीचा थर लावा (१७०-१९०°C तापमानावर वाळवा) → स्लरीचा फोमिंग थर लावा → बेस फॅब्रिकसह लॅमिनेट करा (पॉलीयुरेथेन बाँडिंग) → रिलीज पेपर सोलून काढा → रोलरने पृष्ठभागावर उपचार करणारा एजंट लावा.
कॅलेंडरिंग पद्धत:
रेझिन मिश्रण एका स्क्रूद्वारे (१२५-१७५°C) बाहेर काढले जाते → कॅलेंडरवर शीट केले जाते (रोलर तापमान १६५-१८०°C) → बेस फॅब्रिकसह गरम दाबले जाते.
फोमिंग आणि पोस्ट-प्रोसेसिंग:
फोमिंग फर्नेसमध्ये सूक्ष्म छिद्रयुक्त रचना तयार करण्यासाठी १५-२५ मीटर/मिनिट वेगाने स्टेज्ड तापमान नियंत्रण (११०-१९५°C) वापरले जाते.
एम्बॉसिंग (दुहेरी बाजू असलेला एम्बॉसिंग) आणि पृष्ठभागावरील यूव्ही उपचार स्पर्शिक भावना आणि पोशाख प्रतिरोध वाढवतात.
पर्यावरणपूरक प्रक्रिया नवोन्मेष
पर्यायी साहित्य: फॅथलेट्स बदलण्यासाठी एपॉक्सिडाइज्ड सोयाबीन तेल आणि पॉलिस्टर प्लास्टिसायझर्स वापरले जातात.
ऊर्जा-बचत परिवर्तन: दुहेरी बाजूंनी एक-वेळ लॅमिनेशन तंत्रज्ञानामुळे ऊर्जेचा वापर ३०% कमी होतो; पाणी-आधारित उपचार एजंट सॉल्व्हेंट-आधारित कोटिंग्जची जागा घेतात.
- कार्यात्मक बदल: चांदीचे आयन (अँटीबॅक्टेरियल), सुधारित चिकणमाती (शक्ती आणि वृद्धत्व प्रतिकार सुधारणे) घाला.
IV. सारांश: अनुप्रयोग आणि ट्रेंड
वापरण्याचे क्षेत्र: ऑटोमोटिव्ह इंटीरियर (सीट्स), फर्निचर कव्हरिंग्ज, पादत्राणे (स्पोर्ट्स अप्पर), बॅग्ज इ.
उद्योगातील ट्रेंड:
प्रतिबंधित पर्यावरण संरक्षण धोरणे (जसे की EU PVC निर्बंध), TPU/मायक्रोफायबर लेदर हळूहळू मध्यम ते उच्च दर्जाच्या बाजारपेठेची जागा घेत आहे.
पीव्हीसी फ्लोअर लेदर सारख्या उत्पादनांच्या पर्यावरण संरक्षण अपग्रेडला प्रोत्साहन देण्यासाठी चीनमध्ये "ग्रीन डिझाइन उत्पादन मूल्यांकनासाठी तांत्रिक तपशील" (T/GMPA 14-2023) लागू केले जाते.
मुख्य निष्कर्ष: सुरक्षा मानकांचे पालन करून पीव्हीसी लेदर सुरक्षितपणे वापरता येते, परंतु उत्पादन/कचऱ्याच्या दुव्यांमध्ये प्रदूषणाचा धोका अजूनही अस्तित्वात आहे. जड धातू आणि फॅथलेट्सशिवाय पर्यावरणीय प्रमाणित उत्पादनांना प्राधान्य दिले जाते आणि उद्योगाचे पीयू/जैव-आधारित सामग्रीमध्ये रूपांतर करण्याकडे लक्ष दिले जाते.
पोस्ट वेळ: जुलै-२९-२०२५
